PODSTAWOWE ULGI I UPRAWNIENIA

Ulga przy przejazdach transportu publicznego

Osoby niewidome, osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności i niepełnosprawne dzieci i młodzież mogą korzystać z ulg przy przejazdach transportem publicznym wykonywanym przez uprawnionych przewoźników kolejowych i autobusowych:

• Dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne oraz jedno z rodziców/opiekun – ulga 78% (uprawnienie obejmuje wyłącznie przejazdy do placówek edukacyjnych i wychowawczych, ośrodków wsparcia, zakładów opieki zdrowotnej itp.).

• Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji i znacznym stopniu niepełnosprawności – ulga 49% (bilety jednorazowe na pociągi osobowe i autobusy w komunikacji zwykłej) lub 37% (bilety jednorazowe na pociągi inne niż osobowe oraz na pozostałe autobusy, np. pospieszne).

• Osoby niewidome – ulga 37% (w przypadku osób niewidomych uznanych za niezdolne do samodzielnej egzystencji ulga wynosi 93%).

• Przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej lub osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności – ulga 95%

UWAGA!

Wyżej wymienione ulgi obowiązują także prywatnych przewoźników.

Szczegółowe zasady dotyczące ulg znajdują się w ustawie o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

Przed podróżą warto sprawdzić na stronach przewoźników, jakie przywileje przysługują osobom niepełnosprawnym. Niektóre spółki oferują pasażerom poruszającym się na wózkach bezpłatną pomoc przy wsiadaniu, wysiadaniu lub przesiadce – po wcześniejszym telefonicznym zgłoszeniu takiej potrzeby.

Uprawnienia w podróży samolotem

Podróżowanie samolotami po krajach Unii Europejskiej jest obwarowane przepisami, które znacząco zwiększają przyjazność tego środka komunikacji. Linie lotnicze zapewniają więc pomoc pasażerom o ograniczonej sprawności ruchowej. Zawsze warto się jednak upewnić, jak konkretna linia dba o pasażera z niepełnosprawnością. Także na lotniskach można liczyć na wsparcie asystentów, w tym wyposażonych w wózki.

Można też oczywiście podróżować z własnym wózkiem lub innym sprzętem ułatwiającym poruszanie się. W większości linii lotniczych należy o tym poinformować z wyprzedzeniem, tak aby przewoźnik mógł zapewnić odpowiednie warunki podroży. Niektórzy przewoźnicy umożliwiają także zabranie wózka (ręcznego) na pokład (najczęściej dotyczy to podróży na dalekich trasach dużymi samolotami).

Na czas podróży prywatne wózki są przekazywane personelowi lotniska, w celu umieszczenia w luku bagażowym samolotu, a dostarczone z powrotem na lotnisku docelowym. Personel naziemny zapewnia także pomoc w poruszaniu się ze stanowiska odprawy do samolotu oraz z samolotu do strefy odbioru bagażu po zakończeniu lotu, przy użyciu innego wózka inwalidzkiego.

Wiele linii lotniczych zapewnia dostosowane samoloty dla potrzeb pasażerów z niepełnosprawnościami, m.in. pokładowe wózki inwalidzkie, odpowiednie fotele, dostosowane toalety oraz pomoc personelu pokładowego. Wszelkie informacje dotyczące zasad podróżowania, zakupu biletów oraz dostosowania do podróżowania osoby z dysfunkcją narządu ruchu można uzyskać w poszczególnych liniach lotniczych.

Odliczenia od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Odliczeniu podlegają wydatki poniesione na:

1. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną;

2. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 lat;

3. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne;

4. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego (np. związane z pobytem na turnusie

rehabilitacyjnym), używanie samochodu osobowego na potrzeby osób niepełnosprawnych;

5. zakup leków, których stosowanie zalecił lekarz specjalista;

6. opłacenie przewodników osób niewidomych oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu;

7. utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące psa asystującego;

8. zakup i naprawę sprzętu, urządzeń, narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji;

9. zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych;

10. pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, leczeniu (np. w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego), zabiegi rehabilitacyjne;

11. tłumacza języka migowego;

12. adaptację i wyposażenie mieszkania oraz przystosowanie pojazdu mechanicznego.

Szczegółowe warunki związane z ulgą rehabilitacyjną znajdują się na stronie Ministerstwa Finansów: www.finanse.mf.gov.pl w zakładce „PIT” (podstrona „Ulgi”).

Ulga podatkowa PCC

Od podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione są osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu, nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.

Dofinansowanie

Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o pokrycie kosztów zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych lub tzw. Środków pomocniczych (np. soczewek kontaktowych, aparatu słuchowego) przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeśli NFZ nie pokrywa ceny zakupu danego sprzętu w całości, można zgłosić się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, które udziela dofinansowania ze środków PFRON. Limity dofinansowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia danego przedmiotu określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie.

Aby otrzymać dofinansowanie ze środków PFRON, należy spełnić następujące warunki: posiadać dokument potwierdzający niepełnosprawność, spełnić kryterium dochodowe – można starać się o dofinansowanie, jeśli średni miesięczny dochód z ostatnich trzech miesięcy przed dniem złożenia wniosku nie przekracza kwoty:

– 50% przeciętnego wynagrodzenia na członka rodziny pozostającego we

wspólnym gospodarstwie domowym,

– 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej. Kwoty te zależą od wysokości przeciętnego wynagrodzenia podawanego przez Główny Urząd Statystyczny i ulegają zmianom. Aktualne kwoty można znaleźć m. in. na stronie www.stat.gov.pl. Maksymalne dofinansowanie z PFRON wynosi:

— do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej wyznaczonego w limicie ceny NFZ,

— do 150% sumy kwoty limitu wyznaczonego przez NFZ oraz udziału własnego osoby niepełnosprawnej, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.

Terminy składania i rozpatrywania wniosków określane są przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Do wniosku, oprócz kopii orzeczenia o niepełnosprawności, należy dołączyć fakturę potwierdzającą zakup z wyodrębnioną kwotą udziału własnego oraz kopię zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się także o dofinansowanie do sprzętu zaleconego przez lekarza, niezbędnego do rehabilitacji w domu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie może udzielić dofinansowania za zakup takiego sprzętu w wysokości do 80% jego Broszura ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa kosztów, nie więcej jednak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Przywileje pracownicze

Czas pracy osoby niepełnosprawnej:

-  8 h/doba i 40/tydzień (lekki stopień), 7 h/doba i 35 h/tydzień (stopień umiarkowany i znaczny)

-  zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych (z wyjątkiem osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy lekarz wyrazi na to zgodę),

-  dodatkowa 15 min. przerwa wliczona do czasu pracy,

-  dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych (po przepracowaniu roku od dnia zaliczenia do osób niepełnosprawnych) w przypadku osób posiadających umiarkowany i znaczny stopień niepełnosprawności,

-  prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym – dotyczy osób posiadających znaczny i umiarkowany stopień niepełnosprawności,

-  prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu wykonania badań, zabiegów leczniczych, usprawniających, (jeżeli nie mogą być wykonywane poza godzinami pracy) – dotyczy osób posiadających znaczny i umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej

Osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, niepełnosprawności lub orzeczenie o ulgach i uprawnieniach (orzeczenie wydane przez organy rentowe nie stanowi podstawy do wydania legitymacji osoby niepełnosprawnej) mogą wyrobić legitymację osoby niepełnosprawnej.

Legitymacje wydaje Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Rzeszowie.

UWAGA!

Legitymacja jest wydawana na podstawie ostatniego, prawomocnego orzeczenia.

Legitymacje wydawane są na okres ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż na okres:

• 5 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność;

• 10 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60 roku życia.

Karta Parkingowa

Dotyczy osób mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się oraz placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Podstawę wydania karty parkingowej stanowi orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, z pozytywnie określonym wskazaniem 9.

Karta upoważnia do nieprzestrzegania kilku znaków zakazu, parkowania na miejscach dla osób niepełnosprawnych, zwolnienia z opłat w strefie płatnego parkowania. Wniosek składa się do przewodniczącego powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu osoby niepełnosprawnej w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych lub siedzibę placówki.

WAŻNE!

Wniosek o wydanie karty parkingowej musi być złożony osobiście przez osobę niepełnosprawną.

Kartę Parkingową można wyrobić w momencie, gdy orzeczenie się uprawomocni. 

Zwolnienie z opłat za psa

W myśl przepisów pies asystujący jest to „odpowiednio wyszkolony i specjalnie oznaczony pies, posiadający stosowny certyfikat”. Kojarzy się najczęściej z osobami niewidomymi, ale wyszkolone psy asystują też osobom z niepełnosprawnością ruchową.

Jednym z podatków lokalnych jest opłata za psa – należy sprawdzić, czy gmina lub miasto taki podatek ustaliło. Jeśli tak, to warto wiedzieć, że z opłaty za psa są m.in. zwolnione osoby posiadające:

- orzeczenie o dowolnym stopniu niepełnosprawności, a pies jest psem asystującym,

- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.